Het koolhydraat arme dieet is één van de grootste voedingshypes op dit moment. Bij een koolhydraatarm dieet eet je minder koolhydraten. Er bestaan verschillende koolhydraatarme diëten. De één heeft als doel het verbeteren van de bloedsuikerspiegel, terwijl de andere bedoeld zijn om af te vallen. Dit is gebaseerd op het idee dat het gezonder zou zijn om bepaalde producten met koolhydraten te vermijden of helemaal niet meer te eten (Voedingscentrum, z.d.-b).
Suikers, zetmeel en vezels zijn vormen van koolhydraten in onze voeding. Koolhydraten worden uiteindelijk door de spijsvertering omgezet in glucose. De darmwand neemt glucose op en geeft dit door aan het bloed. Daar noemen we de glucose bloedsuiker of bloedglucose. Via het bloed komt het vervolgens terecht in weefsels die het kunnen verbranden, zoals spieren. Hierbij ontstaat energie die nodig is om bijvoorbeeld hersenen, spieren en organen goed te laten werken, te kunnen ademhalen en te bewegen (Voedingscentrum, z.d.-a).Â
Als je (te) veel glucose in het bloed hebt en je op dat moment geen energie nodig hebt, gaat je bloedsuikerspiegel omhoog. Je lichaam gaat dan opzoek naar een plek om de glucose op te slaan, zodat je deze kunt gebruiken op een later moment wanneer je weer energie nodig hebt. Dit gebeurt eerst in de lichaamscellen en in de lever. Maar als hier geen plek meer is, zet je lichaam glucose automatisch om in lichaamsvet. Als dit vaak gebeurt, worden je vetreserves steeds groter en kom je dus aan in gewicht.
Of je gewicht afvalt of aankomt is het gevolg van een positieve- of negatieve energiebalans. Het lichaam zet bij een overschot aan vet of eiwit de energie die eruit komt OOK uiteindelijk om in lichaamsvet. Dit geldt dus niet alleen voor koolhydraten!
Een koolhydraat-arm dieet lijkt vaak erg effectief. Je verliest vooral in het begin snel veel gewicht. Maar de vraag is: verlies je wel echt lichaamsvet en wordt dus je lichaamssamenstelling gezonder? Aan 1 gram glucose is 3 gram water gekoppeld. Wanneer je weinig tot geen koolhydraten eet, zal de hoeveelheid glucose in het lichaam afnemen. Hierdoor houd je ook minder water vast en verlies je dus 4x zo snel lichaamsgewicht. Dit betekent echter niet dat jouw vetpercentage ook echt naar beneden gaat, want de kans is groot dat je vooral veel vocht verliest.
Zoals aan ieder dieet, zijn er zowel voor- als nadelen aan het volgen van een koolhydraat-arm dieet. Vaak bevat een koolhydraat arm dieet veel meer eiwitten dan het normale voedingspatroon. Door een verhoogd gehalte aan eiwitten is er minder kans op de afbraak van spieren. Daarnaast kan de zogenaamde insuline-gevoeligheid toenemen, wat een positief effect heeft op jouw bloedsuikerspiegel.
Een nadeel is dat je ook sneller kiest voor opties met een verhoogd verzadigd vet gehalte en het dieet weinig voedingsvezels bevat, omdat je volkoren opties achter wegen laat. Dit kan een negatieve invloed hebben op de spijsvertering.
Ketogeen dieetÂ
Het ketogeen dieet wordt ook keto-dieet genoemd. Het keto-dieet wordt vaak verward met een koolhydraat-arm dieet. Het keto-dieet is echter een stuk strenger. Waar je bij het koolhydraat arme dieet tussen de 50 en 130 gram koolhydraten per dag neemt, mag je bij een een keto-dieet extreem weinig koolhydraten, namelijk maximaal 50 gram per dag.Â
Als je stopt met het eten van koolhydraten, gaat je lichaam op een andere manier op zoek naar energie. Na een tijd schakelt het lichaam automatisch over op de vetzuurverbranding. Als je vetzuren verbrandt, ontstaan er ketonen die je bloed zuurder maken. Het lichaam kan ketonen als brandstof gebruiken in plaats van glucose. Dit resulteert vaak in gewichtsverlies (Voedingscentrum, z.d.-c).Â
Echter is het dieet erg lastig vol te houden. Zo moet je vrijwel alles waar koolhydraten inzit vermijden. Dit is niet alleen pasta, koek en brood, maar ook gezonde producten zoals fruit en volkoren alternatieven. Ook zijn de gezondheid effecten op lange termijn onbekend. Als je het dieet lang vol houdt, kan er een tekort aan sommige B-vitamines, vezels en jodium ontstaan.
Wij adviseren je een complex dieet, zoals het koolhydraat-arme en keto-dieet niet zonder begeleiding van een diëtist te volgen. Een diëtist kan inschatten of de keuzes die je maakt verantwoord zijn en niet nadelig zijn voor jouw gezondheid.
Voedingscentrum. (z.d.-a). Glucose. Geraadpleegd op 25 mei 2021, van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/glucose.aspx
Voedingscentrum. (z.d.-b). Koolhydraten. Geraadpleegd op 25 mei 2021, van https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/koolhydraten.aspx
Voedingscentrum. (z.d.-c). Wat is een ketogeen dieet? Geraadpleegd op 25 mei 2021, van https://www.voedingscentrum.nl/nl/service/vraag-en-antwoord/gezonde-voeding-en-voedingsstoffen/wat-is-een-ketogeen-dieet-.aspx
